کاکتوس‌ها گیاهان صبور و پایداری هستند، در طبیعت دیده شده که برخی انواع آنها تا سیصد سال عمر می‌کنند. این گیاه بصورت خانگی و آپارتمانی؛ در صورتیکه از آن بخوبی نگهداری شود سال‌ها محل زندگی شما را زیبا می‌کنند. کاکتوس حدود میلیون‌ها سال پیش در شمال و جنوب و نواحی مرکزی آمریکا رشد می‌کرد اما امروزه در بسیاری از مناطق گرم و خشک جهان توسط عمال انسانی پراکنده شده است. کاکتوس طی طوفان‌ها و باران‌های ناگهانی آب فراوانی درون خود نگه می‌دارد و آب ذخیره شده را طی ایام خشکسالی به مصرف می‌رساند. خانواده بزرگ کاکتوس در ایران گونه بومی ندارند.

عاملی که در تعیین ساختار خاک کاکتوس نقش اساسی دارد آب‌وهوا است. بطور مثال اگر شما در تهران از گلدان کاکتوس استفاده می‌کنید؛ یک نوع خاک نیاز دارید و اگر در شمال کاکتوس را نگهداری می‌کنید نوعی دیگر.

در آب‌وهوای گرم نیاز اکاکتوس به خاک قابل نفوذ و سبک بیشتر احساس می‌شود این در حالیت که در آب و هوای سرد که گیاهان نیاز زیادی به آبیاری ندارند به خاکی سنگین‌تر نیاز خواهد بود.

کارشناسان ترکیب اصلی خاک کاکتوس‌ها در اندازه‌های زیر سفارش شده‌است:

• یک قسمت خاک باغچه + یک قسمت شن و ماسه (به نسبت مساوی) + یک قسمت کمپوست
• یک دوم قسمت خاک رسی + یک قسمت ماسه + یک قسمت کمپوست
• یک قسم کمپوست + یک  قسمت خاک پیت + یک قسمت ماسه

اگر میخواهید ترکیب خاک استثنایی داشته باشید درصد بسیار کمی خاک زغال به مخلوط خاک اضافه کنید. این کار باعث می‌شود خاک شما به مقدار قابل توجهی از قارچ و پوسیدگی مصون باشد. کود حیوانی و هم برای خاک کاکتوس بد نیست.

بسته به نوع کاکتوس، تکثیر آن به دو روش انجام می‌گیرد:
قلمه زدن
پیوند زدن

قلمه زدن

فراگیرترین روش تکثیر کاکتوس‌ها قلمه است. قلمه زدن در کاکتوس به فصل بستگی دارد و بهترین فصل برای آن اوایل تابستان می‌باشد. به‌طوری‌که آن‌ها را در یک بستر سبک و محیط با رطوبت کافی با آبیاری منظم کشت می‌کنند. اما قبل از اینکه قلمه کاکتوس مخصوصاً کاکتوس‌های گوشتی نظیر سرئوس‌ها وارد بسترهای کشت شوند باید شیرآبه گیاه را قطع کرد.

برای انجام چنین عملی قبلا قطعات جدا شده یا قلمه‌های کاکتوس را به مدت چندین ساعت در معرض تابش مستقیم آفتاب در تابستان قرار می‌دادند تا اینکه جریان شیرآبه قطع می‌شد و سپس اقدام به کشت آن می‌کردند. اما امروزه با توجه به اینکه ریشه‌دار کردن گیاهان در کمترین زمان حائز اهمیت است قلمه‌ها را در آب ولرم  قرار می‌دهند؛ که در نتیجه جریان شیرآبه قلمه‌ها قطع می‌شود. سپس آن‌ها را در بستر کاشت قرار می‌دهند. روش معمول این است که قلمه با توجه به سطح برش داده شده چند روزی در سایه و سپس در شن خالی کاشته می‌شود در قلمه باید قطعه را از ته کاکتوس ببریم.

پیوند زدن

کار دیگری که بیشتر به‌عنوان یک هنر به نظر می‌رسد عمل پیوند در کاکتوس است. آنچه مسلم است کاکتوس‌های مخروطی، پایه‌های بسیار خوبی برای بیشتر مامیلاریاها یا اوپنسیه‌ها هستند. از پای‌های خوب دیگر سند پدرو است. معمولا به 3 دلیل کاکتوس ها را پیوند می زنند که ارتباط مستقیم به نوع و نژاد آن دارد.

خراب شدن برخی کاکتوس روی خاک است

رشد کم و نامناسب

برای زیبایی و جذابیت

بیشتر مردم فکر میکنند کاکتوس نیازی به آب ندارد و همین دلیل گلدان کاکتوسشان را نابود می‌کنند. به دلیل نوع، شرایط، اقلیم و میزان رطوبت نمی توان دستورالعمل عمومی تعیین کرد. فقط می توان نکات و معیار ها را معرفی کرد تا به وسیله آنها، صاحبان کاکتوس به یک استاندارد مناسب با شرایط محیطی خود برای آبیاری کاکتوس برسند. در حالت کلی قانون طلایی برای آبیاری کاکتوس وجود دارد: less is more یعنی کمتر بیشتر است. این به این معنی است که ممکن است کاکتوس کمی از کم آبی رنج ببرد ولی امکان از دست دادن آنها کم می شود.

نکات کلی آبیاری کاکتوس نیز به شرح زیر است:

• کاکتوس ها و ساکولنت دارای اندام های ذخیره سازی آب هستند و به واسطه آن تحمل کم آبی را دارند. کاکتوس ها به علت داشتن سیستم های قوی تر نگهداری و روش های هوشمندانه نگهداری آب و مبارزه با تبخیر آب نسبت به ساکولنت ها از مقاوت بیشتری برخوردار هستند. به همین دلیل در آبیاری، کاکتوس ها با ساکولنت ها تفاوت هایی دارند.

• کاکتوس های نوزاد و نوجوان نسبت به کاکتوس های بالغ به آبیاری بیشتری نیاز دارند.

• زه کشی مناسب گلدان، شاه کلید و نکته اطمینان برای در امان ماندن از بسیاری مخاطرات آبیاری است. بهتر است ۳ سانتی متر کف گلدان با سنگریزه ها (به اندازه نخود) پر شود و گلدان سوراخ تخلیه آب داشته باشد. تعداد سوراخ ها بسته به اندازه و نوع گلدان متفاوت است.

• در صورتی که از زیر گلدانی استفاده می شود، حتما پس از آبیاری، آب قرار گرفته در زیر گلدان (ناشی از زه کشی مناسب گلدان) را تخلیه شود تا مجدا ریشه گیاه رطوبت را پس از آبیاری دریافت نکند.

• کاکتوس هایی که در گلدان سفالی (خام) نگهداری می شوند به علت جذب بخشی از رطوبت توسط گلدان، به آبیاری بیشتری نیاز دارند.

• گلدان پلاستیکی آب را برای زمان بیشتری نسبت به سفالی نگه می دارند. بنابراین در آبیاری این دسته از کاکتوس ها دقت شود.

• کاکتوس هایی که در گلدان نگهداری می شوند نسبت به کاکتوس هایی که بر روی زمین کاشته شده اند نیاز به مراقبت بیشتری در آبیاری دارند.

• هر چه اندازه گلدان کاکتوس کوچکتر باشد، در فصول رشد به آبیاری بیشتری نسبت به گلدان های بزرگ نیاز دارند. این به دلیل حجم کمتر خاک و زمان کمتر نگهداری رطوبت می باشد.

• در صورتی که در ترکیب خاک از موادی که نگهدارنده رطوبت هستند (مانند ورمی کمپوست) استفاده می شود، در آبیاری دقت بیشتری شود.

• در صورتی که در ترکیب خاک کاتوس، حجم خاک باغچه یا خاک رس و یا پیت موس زیاد است به آبیاری کمتری نیاز دارند.

• در صورتی که خاک کاکتوس از شن زیاد برخوردار است و مقدار خاک کمی دارد، به آبیاری بیشتری نیاز دارد.

• از آنجا که یکی از منابع تغذیه آبی کاکتوس رطوبت هواست، در صورتی که کاکتوس در مناطق گرم و خشک نگهداری می شود، به آبیاری بیشتری نیاز دارد و در صورتی که در مناطق شرجی با رطوبت بالا نگهداری می شود به آبیاری کمتری نیاز دارد.

• برخی کاکتوس ها دارای ریشه های عمودی و تا حدی غده ای با گستردگی کم هستند و برخی دارای ریشه هایی گسترده و نازک هستند. کاکتوسی های با ریشه های گسترده به آبیاری بیشتری نیاز دارند و کاکتوس ها با ریشه کوتاه یا غده ای به آبیاری کمتری نیاز دارند.

وقتی کاکتوس ها از فضای اختصاص داده شده به آن ها بیشتر رشد می کنند یا وارد مسیرهای عبور می شوند، نیاز به پیرایش دارند. ممکن است کار سختی به نظر برسد، چرا که قطر ساقه های آن ها ممکن است بزرگ باشد و برخی کاکتوس ها نیز تیغ های بزرگی در لبه های خود دارند. سعی کنید هرس کردن را قبل از اینکه ساقه ها خیلی بزرگ شود انجام دهید. با تجهیزات مناسب و برنامه ریزی، می توانید جاهایی که ناخواسته رشد کرده اند را حذف کنید.

اما روش‌های هرس کردن کاکتوس‌ها بسیار متنوع است و کاملا بستگی و به نژاد آن دارد.

_{^{باید توجه داشته باشید که میزان تابش نور و روشنایی محیط نگهداری کاکتوس‌ها در شکل ظاهری کاکتوس‌ها، رنگ گل، تعداد گل‌ها، ساقه‌ها و شکل غنچه‌های گل اهمیت فراوانی دارد. اما توجه داشته باشید به‌طور کلی، کاکتوس‌ها به نور زیاد (نزدیک پنجره‌های شرقی و غربی) و نور خیلی زیاد (نزدیک پنجره‌های جنوبی) نیاز دارند.}}

_{^{نکته حائز اهمیت در مورد میزان محیط نگهداری کاکتوس‌ها در این است که چنانچه نور محیط کم باشد کاکتوس‌ها طراوت و زیبایی خود را از دست می‌دهند، و در مورد کاکتوس‌هایی که گل دارند، توانایی گل دهی خود را از دست می‌دهند. کاکتوس بعد از مدتی در نور کم ازبین می‌رود البته نور زیاد در تابستان باعث آفتاب سوختگی می‌شود.}}

کاکتوس به هوای گرم خشک علاقه دارد و بهترین درجه برای نگهداری کاکتوس‌ها ۱۸ تا ۳۲ درجه سانتی گراد است.

رطوبت برای گیاه کاکتوس اهمیت چندانی ندارد. چرا که بومی مناطق خشک و صحراهای آمریکا می‌باشد.

برای هر نوع کاکتوسی نوعی از محلول‌ها و ترکیبات تقویتی وجود دارد. اما در حالت کلی به همان کودهایی که در قسمت خاک اشاره کردیم توجه شود.

هنگامی که کاکتوس در شرایط غیر بومی پرورش داده می شود امکان دارد زیاد از حد نیاز آبیاری شود. و این وضعیت بسیار شایع می باشد به طوری که کاکتوس های پرورش یافته در مقایسه با کاکتوس های موجود در زیستگاه های بومیشان چاق تر و شاداب ترمی باشند. اما مشکل وقتی شروع می شود که فرد آنقدر گیاه را آبیاری می کند که کاکتوس نتواند آب را در خود نگه دارد دراین حالت کاکتوس بیش از قبل چاق و متورم می شود به طوری که ساقه از یک یا چند نقطه آن شکاف می خورد. از دیگر نتایج آبیاری بیش از حد پوسیدگی می باشد. بعضی اوقات فقط ریشه می پوسد ولی اغلب اوقات همه گیاه نرم خواهد شد.

از دیگر مشکلات و آفات کاکتوس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ^{رنگ پریدگی و لاغر شدن}
• ^{خشک شدگی}
•  ^{آفتاب سوختگی}
• سرمازدگی

• شپشک سپردار

• شپشک آرد آلود
• کنه عنکبوتی دانه قرمز
• حلزون و راب
• نماتد