معرفی و مراقبت زاموفیلیا

آنچه که موجب تمایز گیاه زاموفیلیا با سایر گیاهان زینتی شده است، مقاومت شگفت انگیز آن در برابر شرایط محیطی مختلف است. شرایط نگهداری ساده و راحت این گیاه موجب شده تا عموم مردم، حتی آن هایی که توانایی رسیدگی به گیاهان زینتی را ندارند، به خرید گل زاموفیلیا روی آورند. مقاومت این گیاه در برابر تنش-های محیطی به قدریست که اغلب دوست داران گل و گیاه معتقدند از بین بردن این گیاه به مراتب از نگهداری آن سخت تر است.
زاموفیلیا با نام انگلیسی Zanzibar gem و عنوان گیاه کمدی نیز شناخته میشود. این گیاه گلدار از تیره شیپوریان و عضوی از خانواده آراسه به شمار می رود. این گیاه همیشه سرسبز قابلیت سازگاری با عموم محیط های ایده آل و غیر ایده آل را دارد.
رشد ساقه در این گیاه در بیشترین حالت به 60 سانتی متر میرسد. برگها نیز گوشتی و چرمی بوده و 2 الی 3 سانت پهنا دارند. گیاه علفی زاموفیلیا در بخش انتهایی خود دارای ریزوم های پیازی شکل است که در واقع ریشه گیاه را تشکیل داده اند. سلامت و ماندگاری گل مقاوم زاموفیلیا تنها در خشکی های پی در پی و یا آبیاری بیش از حد تهدید می شود. از این گیاه می توان در محیط های نسبتاً تاریک ادارات، بانک ها و سایر بخش های داخلی آن ها استفاده کرد.

ویژگی های گل زاموفیلیا
زاموفیلیا به طور خاص در مناطق جنوبی و گرم و خشک آفریقا رشد میکند. اما امروزه محبوبیت این گیاه منجر شده تا در اغلب کشورهای جهان یافت شود. تمایز و تفاوت این گیاه با سایر گلدان‌های آپارتمانی تنها به جهت مقاومت آن در شرایط کم آب و کم نور نیست. زاموفیلیا ویژگی های برجسته دیگری نیز دارد که به محبوبیت و شهرت جهانی آن دامن زده است.

تصفیه کننده هوا:
گیاهانی همچون سانسوریا و زاموفیلیا قادرند سمومی همچون گزیلن، تولوئن و کربن دی اکسید را از هوا حذف کنند. پیداست که از بین رفتن سموم آلوده به تصفیه هوا و بهبود کیفیت آن می انجامد. به واسطه این ویژگی، قرارگیری این گیاه در محیط های شلوغ اداری و یا اتاق خواب مفید خواهد بود.
مناسب برای تمام محیط ها:
زیبایی برگ های درخشان گل زاموفیلیا خیره کننده است. اگر به دنبال تکمیل دکوراسیون داخلی خود با یک گیاه سبز و زیبا هستید، این گل مقاوم بهترین انتخاب برای شما خواهد بود. از آنجایی که این گیاه در ابعاد مختلف موجود است و رشد خوبی هم دارد، برای استفاده بر روی میز و کنج خانه کاملا مناسب است.
انرژی مثبت زاموفیلیا:

اگر از جمله افرادی هستید که به اثرات انرژی مثبت و فنگ شویی در دکوراسیون داخلی معتقدید، بدون شک زاموفیلیا را به سایر گیاهان زینتی ترجیح می دهید. کافیست گلدان زاموفیلیا را در بخش های شرق، جنوب و جنوب شرقی محیط قرار دهید. این گیاه زیبا و مقاوم سپری بسیار خوبی در برابر انرژی های منفی است و می تواند موجی از انرژی های مثبت را در محیط به جریان در آورد.
گیاه CAM:

این ویژگی بدین معناست که متابولیسم گل زاموفیلیا به گونه ای ست که در طول شب نیز دی اکسید کربن مصرف می کند. به طور معمول گیاهان در طول شب دی اکسید کربن تولید می کنند و قرارگیری آنان در اتاق خواب، درست نیست. این در حالیست که زاموفیلیا با بهره مندی از این ویژگی می تواند جایگاه ویژه ای در اتاق خواب شما داشته باشد.
عدم نیاز آبیاری منظم:

این ویژگی برای افرادی که دائماً در سفر هستند و نمی توانند در بازه های زمانی مشخص به گیاه خود آب بدهند، بسیار کارساز خواهد بود. البته این بدین معنا نیست که زاموفیلیا نیاز به آب ندارد. بلکه فواصل منظم آبیاری در آن اهمیت چندانی ندارد. کافیست هر 3 هفته یکبار به آب دهید تا شاداب و با طروات بماند.

انواع زاموفیلیا
گل زاموفیلیا گونه های مختلفی دارد که هر یک از آن ها به نوعی زیبا و خاص هستند. با این حال نحوه نگهداری آنان یکسان است و تفاوتی در شرایط محیطی و محل قرارگیری آنها وجود ندارد.
•   زاموفیلیا سبز: رایج ترین نوع گیاه زاموفیلیا نوع سبز رنگ آن است که با برگ هایی به رنگ سبز براق و درخشنده شناخته می شود.
•   زاموفیلیا بلک: این گیاه شکل و ظاهری خاص دارد و به طور خاص از نادرترین گونه های زاموفیلیا می باشد. برگ های آن بنفش تیره و متمایل به سیاه هستند و ظاهری بسیار جذاب و شکیل دارد.
•   زاموفیلیا ابلق: نوع ابلق این گیاه از برگ هایی به رنگ سبز و طلایی و یا سفید و سبز تشکیل شده است. اغلب مردم زاموفیلیا ابلق را به جهت این ترکیب رنگی منحصربفرد با گل های مصنوعی اشتباه می گیرند.

شرایط نگهداری زاموفیلیا
حتماً تاکنون متوجه شده اید که این گیاه زیبا و مقاوم، تا چه حد در شرایط محیطی پر تنش مقاوم است. اما این بدین معنا نیست که الزاماً میبایست شرایط گیاه بد و نامناسب باشد. به عنوان دوست دار گل و گیاه، موظفید شرایط نگهداری گیاهان را مطالعه کرده و حدالمقدور آنها را برای رشد بهتر گیاه، فراهم کنید.

آبیاری گیاه:

اگر خواستار سلامت و طراوت گل زاموفیلیا هستید، بهتر است آن را از آبیاری منظم و پی در پی محروم کنید. چرا که این گونه از گیاهان زینتی از غرقاب شدن و آب فراوان بیزار اند. تنها زمانی مجاز به آبیاری هستید که خاک گلدان به حد کافی خشک شده باشد. در فصل تابستان دفعات آبیاری می بایست هر ده روز و یا هر دو هفته یکبار انجام شود. این عدد در فصل زمستان به مقدار 15 تا 20 روز می رسد. پیش از آبیاری گیاه مطمئن شوید که گلدان از زهکشی مناسب برخوردار است و مانع تجمع آب در خاک می شود.

نور کافی:

نور یکی از مهم ترین فاکتورها در رشد و پرورش گیاهان است که تأمین آن حتی در گیاهان مقاوم و کم توقعی همچون زاموفیلیا نیز اهمیت ویژه ای دارد. این گیاه زیبا و محبوب برای رشد بهتر و سرحال ماندن نیاز به نور متوسط و غیر مستقیم دارد. برای افزایش رشد گیاه و کلفت شدن ساقه های آن می توانید یک روز را برای نوردهی کامل به گیاه اختصاص دهید.
البته این بدین معنا نیست که آن را در معرض نور مستقیم خورشید قرار دهید. نور پنجرههای شمالی می توانند در یک روز مشخص نیاز گیاه را به نور برطرف کند. علت این کار این است که گل زاموفیلیا قادر است نور را در ساختار خود ذخیره کرده و در مواقع لازم از آن استفاده کند. این یکی از عجیب ترین و جالب ترین ویژگی های زاموفیلیا است.
خاک مناسب برای رشد زاموفیلیا:

همانطور که گفته شد آب زیاد و رطوبت فراوان دشمن اصلی زاموفیلیا هستند که می¬توانند آن را از پای دربیاورند. بنابراین خاک گلدان می¬بایست کاملاً سبک انتخاب شود. ترکیب مقدار مناسبی از خاک برگ به همراه کوکوپیت و پرلایت می¬تواند بستر مناسبی برای رشد زاموفیلیا باشد. همچنین استفاده از خاک کاکتوس و خاک گیاهان زینتی به شرط استفاده از یک لایه شن در بخش زیرین گلدان و مقداری ماسه برای ایجاد تهویه بیشتر، مفید خواهد بود.
رطوبت مورد نیاز:
علیرغم اینکه زاموفیلیا نیاز به آبیاری مرتب ندارد، اما می بایست رطوبت نسبی محیط آن تأمین شود. محیط بسیار خشک و گرمسیر موجب قهوه ای شدن نوک برگ ها شده و به مرور باعث خرابی گیاه می شود.
انتخاب گلدان برای زاموفیلیا:
در خرید گل زاموفیلیا همواره به خاطر داشته باشید که گلدان آن را نسبت به ابعاد گل، کوچک تر انتخاب کنید. هر چقدر گلدان شما کوچ کتر و ریشه ها در تنگنای بیشتری باشند، رشد زاموفیلیا بیشتر خواهد بود. با قرار دادن گیاه در گلدان بزرگ شانس رشد ساقه و برگ ها را از او گرفته اید.

تغذیه گیاه:

تجربه ثابت کرده که زاموفیلیا برای رشد بیشتر ریشه و تکثیر به شکل پاجوش به فسفر احتیاج دارد. کود نیتروژن، کود پتاس و کود آهن نیز به رشد سریع گیاه در بخش های ساقه و برگ کمک می کند. بر همین اساس کودهای کامل NPK که حاوی حد مشخصی از فسفر، نیتروژن و پتاسیم هستند، برای تغذیه گیاه مناسب خواهند بود.
بیماری:

به طور کلی هیچ آفتی گیاه زاموفیلیا را تهدید نمی کند. تنها آنچه که موجب آسیب رساندن به ریشه گیاه و پوسیدگی آن می شود، آبیاری بیش از حد و یا قرار گیری در محیط بسیار خشک است.
روش تکثیر گیاه زاموفیلیا
تکثیر گیاه زاموفیلیا کار چندان دشواری نیست. اما ریشه دهی و رشد آن کمی زمان بر است. شاید یکی از دلایل بالا بودن قیمت گل زاموفیلیا همین موضوع است. به سه حالت مختلف می توانید زاموفیلیا را تکثیر دهید.
روش اول ساده ترین و راحت ترین شیوه تکثیر است که از طریق ریشه گیاه انجام می شود. برای این کار کافیست گیاه را به آرامی از گلدان خارج کرده و ریشه را کمی تمیز کنید. سپس بخشی از ریزومها را با یک وسیله برنده و تیز ببرید. سپس با انتقال صحیح و ایمن ریزوم های بریده شده به بستر مناسب، منتظر رشد آن باشید.
در روش دوم می توانید زاموفیلیا را از طریق برگ تکثیر دهید. این روش کمی زمان بر است و ممکن است حتی پس از یک سال نیز به نتیجه نرسد. در قدم اول می بایست چند برگ را از ساقه جدا کرده و در ترکیبی از خاک مرطوب و سبک قرار دهید. سپس روی کار را با پلاستیک بپوشانید. پس از 6 الی 7 ماه ساختاری غده¬ای شکل در انتهای برگ¬ها شکل می گیرد و گیاه ریشه می اندازد.
رویش برگ و ریشه اندازی کامل، ممکن است پس از حدود یک سال آغاز شود. بنابراین به نظر می رسد تکثیر گل زاموفیلیا با توجه به زمان زیادی که نیاز دارد، به صرفه نخواهد بود.