معرفی و مراقب گیاه فیکوس آفریقایی (لیراتا)

فیکوس آفریقایی همانطور که از نامش پیداست بومی مناطق جنوبی آفریقاست. این گیاه زیبا با برگ های پهن و ویولن مانند خود شناخته می‌شود. جذابیت و زیبایی برگ‌های شاداب و چرمی لیراتا در کنار حالت موجی شکل در حاشیه آن موجب شده تا از این گیاه به عنوان یک عنصر دکوراتیو سبز استفاده شود. اگر تصمیم دارید گلدان آپارتمانی خود را به یک المان دکوری تبدیل کنید و آن را با دکوراسیون داخلی منزل خود تلفیق دهید، لیراتا بهترین گزینه برای شما خواهد بود.
معرفی فیکوس آفریقایی لیراتا
آنچه که در هنگام دیدن گلدان لیراتا توجه همگان را جلب می کند، برگ‌های پهن با رگبرگ های روشن و خاص آن است. شکل قرار گیری این برگ‌های پنج ضلعی و حالت چرم گونه آن از این گیاه یک گلدان لاکچری و خاص ساخته است. شما هیچگاه از پرورش فیکوس آفریقایی خسته نمی‌شوید و زیبایی آن برایتان تکراری نمی‌شود. چرا که نگهداری از آن ساده است و برگ‌های زینتی آن نیز چشم انداز زیبایی ایجاد می‌کند.
عرض برگ‌ها در اغلب مواقع تا 30 الی 50 سانتی متر رشد می‌کند. بنابراین اگر یک گوشه از منزل شما خالی و پرت باقی مانده، از برگ‌های شاداب لیراتا دعوت کنید تا آن را به بهترین شکل ممکن زینت دهند. جالب است بدانید که فیکوس آفریقایی در زادگاه اصلی خود تا 12 متر رشد می‌کند. اما رشد آن در محیط منزل و اداره کندتر است و نهایتاً به 2 متر می‌رسد.

خاصیت تصفیه کنندگی هوا، از دیگر دلایل محبوبیت فیکوس آفریقایی است. قرارگیری این گیاه بلند قامت در محیط‌های اداری و تجاری، علاوه بر ایجاد چشم انداز طبیعی، موجب تصفیه هوای پیرامون نیز می‌شود. خاصیت کنترل و افزایش رطوبت نسبی هوا نیز در این گیاه خواستنی وجود دارد.
تحقیقات نشان می‌دهد که وجود اینگونه گیاهان در محیط منزل، خطر ابتلا به سرماخوردگی و آلرژی را نیز کاهش می‌دهد. در کنار تمام این ویژگی‌‍های مثبت و موثر، لیراتا مقاوم و کم توقع نیز هست. این بدین معناست که حساسیت شدیدی به محیط پیرامون و نحوه نگهداری ندارد.
نگهداری از فیکوس لیراتا
اساساً خانواده بزرگ فیکوس ها شرایط پیچیده‌ای برای نگهداری ندارند. برای همین است که اغلب افرادی که در طول روز زمان زیادی برای گذارندن با گل و گیاه ندارند، از پرورش این گیاه استقبال می‌کنند. اما آنچه که مسلم است تأمین نیازهای اصلی گیاه همچون آبیاری، نور، خاک و کوددهی مناسب و همچنین حفظ دما و رطوبت مورد نیاز لیراتا ضروری است. توجه به تمام این عوامل موثر می‌تواند رشد بیشتر و شادابی روزافزون گیاه را به همراه داشته باشد.
آبیاری فیکوس آفریقایی لیراتا
آبیاری مهم ترین عاملی است که می‌تواند موجب سلامت و یا زوال گیاه شود. هر چقدر کم آبی و خشکی‌های متوالی موجب ریزش برگ ها می‌شود، غرقآب ساختن گیاه و عدم رعایت زهکشی گلدان نیز می‌تواند موجب نابودی ریشه شود.
توصیه می شود پیش از آبیاری گیاه از خشکی خاک مطمئن شوید. همچنین زهکشی را دائما کنترل کنید تا با خرابی ریشه و آفت قارچ روبرو نشوید. از آنجایی که لیراتا گیاهی پهن برگ است، آب بیشتری تبخیر می‌کند. از این رو به حجم آب بیشتری احتیاج خواهد داشت.

نور مناسب گلدان فیکوس آفریقایی
این گیاه علاقه زیادی به نور دارد و قرارگیری در معرض نور جنوبی را بیشتر می‌پسندد. کم بودن نور در محیط موجب ریزش برگ ها می‌شود. در حالیکه نور خوب و کافی رشد گیاه را تسریع می‌بخشد. همواره توصیه می‌شود جهت جلوگیری از خم شدن لیراتا به سمت نور، جهت گلدان را هر چند روز یکبار تغییر دهید.
تغذیه و خاک لیراتا
همانطور که پیش از این نیز گفته شد، زهکشی در گلدان فیکوس آفریقایی اهمیت ویژه‌ای دارد. در کنار این خاک سبک و مغذی نیز به شادابی گیاه کمک می‌کند. ضروری است که در بستر گیاه لیراتا ترکیب مناسبی از پیت ماس و پرلیت موجود باشد. برای تغذیه بهتر گیاه نیز می‌توانید در فصل بهار و تابستان از کودهای تقویتی استفاده کنید. اما به خاطر داشته باشید که در این کار افراط نکنید. چرا که با این کار باعث سوختگی و از بین رفتن گلدان لیراتا می‌شوید.
شرایط محیطی گلدان فیکوس
از آنجایی که این گیاه بومی مناطق آفریقاست به همان شرایط محیطی برای رشد بهتر نیاز دارد. فیکوس لیراتا به تغییر دما بسیار حساس است. بهترین بازه دمایی برای گلدان لیراتا 15 تا 25 درجه سانتی‌گراد است. هر چه میزان رطوبت محیط شما بیشتر باشد، می‌توان انتظار داشت لیراتا با سرعت بیشتری رشد کند. برای تأمین رطوبت از تکنیک غبارپاشی روزانه با آب بدون املاح و فاقد فلوئور استفاده کنید.
بیماری و آفات گیاه لیراتا
علیرغم اینکه گلدان فیکوس آفریقایی مقاوم و کم توقع است، تغییرات محیطی را نمی‌پسندد. جابجایی بیش از حد گیاه اغلب آن را با ریزش برگ روبرو می‌کند. همچنین نبود تهویه کافی و رطوبت نیز نوک برگ‌ها را سوزانده و باعث زرد شدن آنان می‌شود.
در کنار این‌ها خطر ابتلا به بیماری‌هایی همچون شپشک آردآلود و کنه نیز فیکوس آفریقایی را تهدید می‌کند. در این زمان بررسی مجدد شرایط محیطی و همچنین استفاده از سم به شکل قابل توجهی به بهبود بیماری کمک می‌کند.

تکثیر گلدان فیکوس آفریقایی
زیبایی برگ‌های پهن فیکوس بدون شک شما را نیز به تکثیر و ازدیاد آن وسوسه کرده است. خوشبختانه روش‌های مختلفی برای تکثیر این گلدان وجود دارد که در اغلب مواقع نیز موفقیت آمیز عمل می‌کند.
•   تکثیر از طریق قلمه: این روش ساده‌ترین تکنیک جهت ازدیاد گیاهان آپارتمانی است. برای تکثیر گلدان لیراتا کافیست یک قلمه 15 سانتی که دارای 3 جوانه و برگ هست را جدا کرده و سپس برای یک روز در محیط بیرون قرار دهید.
اینکار موجب خارج شدن شیره گیاه می‌شود. برای اطمینان بیشتر می‌توانید قلمه‌ها را به محلول ریشه‌زایی نیز آغشته کنید. سپس آن‌ها را در ماسه شسته شده بکارید و منتظر ریشه‌زایی گیاه بمانید. توجه داشته باشید قلمه‌ها برای ریشه زدن نیاز به دمای 25 درجه دارند.

•   تکثیر از طریق قلمه برگ: تکنیک موثر دیگر جداسازی برگ‌های جوان و قرار دادن آن‌ها در آب است. در این روش نیز برگ از طریق ساقه ریشه دوانده و آماده کشت در بستر خاک می‌شود.
•   تکثیر از طریق خواباندن هوایی: در این روش بخشی از ساقه جوان را بدون جداسازی از گیاه مادر، در سطح یک گلدان دیگر بکارید. تا زمانی که ساقه از طریق گیاه مادر تغذیه می‌شود، شانس ریشه دوانی در گلدان جدید را نیز دارد. پس از اطمنان از ریشه زایی گیاه، می‌توانید آن را از گیاه مادر جدا کنید.